Gruwelijk – geschreven 22 oktober 2011
Afgelopen week kermis in Heerenveen. Daar liep het dorp niet
echt voor uit. Pensioenfondsen lieten zorgelijke berichten horen waarvan we
schrokken. Niet alleen gepensioneerden als mensen die mettertijd aanspraak
hopen te maken op een redelijk pensioen zijn geschrokken. Gevolgen van de
financiële crisis voelen we allemaal. Deze week zal echter bij veel mensen vooral
in herinnering blijven als de week waarin Kadaffi aan z’n eind kwam. Een gruwelijke
beelden van een gruwelijke man en een gruwelijk einde. Gruwelijk. Een eind van
het soort dat meer dictatoren beschoren is geweest en anderen waarschijnlijk
nog te wachten staat. Aftreden na verkiezingen lijkt me te verkiezen. Daar
wacht de gastheer van Rutte van vorige week duidelijk niet op. Hij komt
ongetwijfeld terug. Net als Kadaffi tot voor kort door de wereldleiders werd
omarmd, doet ons land natuurlijk zaken met ieder land, met ieder staatshoofd
waar economisch voordeel mee te halen is. De consument kan altijd zelf nog
besluiten Fair Trade producten te kopen of in de pers te volgen welke fabrikant
of winkelketen zich laat leiden door meer morele overwegingen of een gezonde
visie op “duurzaam ondernemen”. Geen mensen uitbuiten, geen oceanen leegroven,
zorg voor een meer rechtvaardige samenleving. Dit weekend was ik in de
russische enclave Kaliningrad. Voor het gevoel van de meeste mensen “ver van
mijn bed”, tot 1945 het duitse Oost-Pruisen en de hoofdstad Königsberg. Dat
ligt, hoewel zo’n 1.350 kilometer van Heerenveen, een stuk dichterbij. Als het
maar dichtbij komt, wordt het gemakkelijk schokkend. De voorpagina van m’n
ochtendkrant met realistische beelden komt dichterbij dan een sober bericht dat
een staatshoofd plotseling is overleden. Een paar dagen wandelen door
Kaliningrad maakt een andere indruk dan Tv-beelden van onze premier die, in een
gepolijste omgeving, handen schudt met russische prominenten. Rusland zal met
ons land samenwerken in de haven van Rotterdam en blijft ons olie en gas
leveren. Handelspartners. Vanuit het raam van onze flat, de zesde verdieping,
kijk ik uit over, zeker voor deze stad, veel groen, met pas ver weg flats en
het silhouet van het stadcentrum. Daar kun je, zo te zien, goed leven. Het
uitzicht wordt wat gruwelijker wanneer je dichtbij kijkt. Naar de
parkeerplaats. Daar rijd je alleen binnen wanneer je de juiste
afstandsbediening hebt om het ferme hek open te laten schuiven. Dan hoor je er
dus bij. Het staat ’s avonds en ’s nachts flink vol met auto’s. Regelmatig laat
een ervan door een gevoelige alarminstallatie van zich horen. Graag ’s nachts.
Je schrikt op, maar niemand doet iets. Of het is loos alarm, of je kunt maar
beter binnen blijven wanneer er echt wat gebeurt. Op de parkeerplaats staat een
open afvalcontainer, waarin de bewoners van de flat al hun afval ongesorteerd
dumpen: plastic, kartonnen dozen, huishoudelijk afval, batterijen, glas, oud papier,
afgedanktemeubels, Tv’s en koelkasten. Alles in die ene open bak, zoals die bij
ons voor bouwafval worden gebruikt. Af
en toe komt een vrachtauto een lege bak brengen en neemt de oude dan mee naar
de open stort. Intussen hoopt het afval zich op. Meeuwen en andere vogels
strijken neer en zoeken hun kostje bij elkaar. Er is voortdurend een legertje
zwerfkatten in en om de containers. En, dat is schokkend, van tijd tot tijd,
bijna dagelijks, klauteren zwervers de afvalbak in om naar iets van waarde te
zoeken. Soms twee tegelijk. De katten vluchten dan. De zwervers vinden iets te
eten, iets te drinken (wat zou er in die plastic fles zitten die één van hen
aan zijn mond zet? Intussen scheuren, op de hoofdstraat aan de andere kant van
de flat, extravagante auto’s elkaar in hoge vaart voorbij. Voor een land waar
zo veel mensen, vooral ouderen en gehandicapten verpauperen, schaamteloze
modellen, hier graag met geblindeerde ramen, waar Amerikanen de laatste jaren
wijselijk afstand van doen, benzineslurpers als Hummers en Lincoln Navigators
in een tweede leven. Ze stralen uit dat het de bezitter goed gaat. De dalende
koers van de roebel en stijgende prijs van benzine (nu ruim onder de euro per
liter) zijn gesprek van de dag. Dat wel. 888
